قطع كتاب و مجله
قطع هاي استاندارد
يكي از مهمترين عواملي كه در ابعاد متفاوت كتابها و نشريات اثرگذار هست ميزان هدر رفت كاغذ است و قطع استاندارد به نحوي تعيين شده اند كه بيشترين بازده و كمترين هدر رفت كاغذ را داشته باشند. قطع هاي استاندارد با توجه به پرمصرف بودن دو نوع كاغذ ورقي يعني ۷۰×۱۰۰، 90×۶۰ و ۴۵×۶۰ تعيين مي شوند. به اين ترتيب انتخاب بهترين قطع كار با توجه ميزان دورريز كاغذ مي‌تواند در تصميم گيري شما اثرگذار باشد، البته شما مي‌توانيد قطع‌هاي خاص خود را در كار لحاظ كنيد اما حتما به دور ريز كاغذ دقت كنيد.
قطع و ابعاد كتاب ها معمولا بصورت عمودي در نظر گرفته مي شود، به اين صورت كه عطف كتاب در ضلع بزرگتر كتاب قرار مي گيرد. دليل نامگذاري قطع‌هاي مختلف كتاب بستگي به طول و عرض هر ضلع از كتابها دارد. چاپ كتاب در ابعاد متفاوت باعث استفاده آسانتر و همچنين امكان نگهداري بهتر مي‌شود.
قطع‌هاي مختلف كتاب و نشريات عبارتند از رقعي، وزيري، بازوبندي، بغدادي، بغلي، بياضي، جانمازي، حمايلي، خشتي، رحلي، سلطاني، نيم ربعي، نيم ورقي، جيبي و … جدول زير رايج ترين و پركاربردترين ابعاد كتاب را نشان مي دهد:
قطع وزيري
قطع وزيري، يكي از قطع هاي رايج است كه به دليل استفاده بيشتر اين قطع در كتاب هاي مرتبط با آموزش و كتاب هاي عمومي، بيشتر با آن برخورد داشته ايم. اين قطع به دليل كوچك تر بودن از قطع رحلي و بزرگ تر بودن از قطع رقعي، ويژگي‌هاي ساختاري مناسبي را براي كتابهاي آموزشي و عمومي ايجاد مي‌كند،البته اين موضوع هميشگي نيست و نسبت به محتوا قطع تعيين مي‌شود. كاغذ مناسب براي قطع رقعي، كاغذ ۷۰×۵۰ است كه با ۳ بار تا خوردن مي‌توان به قطع وزيري رسيد.
موارد مناسب براي قطع وزيري: كتاب هاي درسي، عمومي، آموزشي، دانشگاهي، كتابهاي مصور
قطع رقعي
يكي ديگر از رايج ترين قطع‌ها درميان كتابها قطع رقعي است. اين قطع به دليل ابعاد كوچك براي كتاب هاي با حجم محتواي كم مناسب تر است. معمولا از اين قطع براي مواردي مناسب است كه معمولا مدت طولاني همراه مخاطب است و جابجايي زيادي دارد. ابعاد كاغذهاي اوليه در سه سايز مختلف در اختيار چاپخانه‌ها قرا رمي‌گيرد. يكي از اين ابعاد ۴۵×۶۰ است. با سه بار تا كردن اين كاغذ قطع رقعي بدست مي‌آيد.
موارد مناسب براي قطع رقعي: كتاب هاي رمان، شعر و مذهبي
قطع خشتي
قطع خشتي به كتاب ها و نشرياتي كه به شكل مربع هستند گفته مي شود كه معمولا از كاغذ در ابعاد ۴۵×۶۰ براي قطع خشتي استفاده مي‌شود. با تا كردن كاغذ بصورتي كه به ۶ قسمت ۲۰×۲۰ تقسيم شود يكي از ابعادي است كه مي‌توانيد با كمترين هدر رفت كاغذ بدست آوريد. اگر از كاغذ با ابعاد ۷۰×۵۰ استفاده كنيد كتاب در قطع خشتي با ابعاد ۲۳×۲۳ بدست مي‌آيد كه سايز استاندارد كتابهاي خشتي بزرگ است.
موارد مناسب براي قطع خشتي: كتاب هاي كودكان و داستان‌هاي مصور، كاتالوگ و بروشورهاي تبليغاتي
قطع رحلي
قطع رحلي يا A4 يكي از رايج ترين قطع هاي مورد استفاده براي كتاب و مجله ها مي باشد.به سه دسته رحلي كوچك ، رحلي متوسط ، رحلي بزرگ تقسيم مي شود كه ابعاد رحلي ۲۱×۲۸/۵ و ابعاد رحلي بزرگ ۲۴×۳۳ مي‌باشد. كاغذ مناسب قطع رحلي ۴۵×۶۰ و رحلي بزرگ ۵۰×۷۰ است. قطع رحلي از پركاربردترين قطع هاي استاندارد مي باشد كه در شاخه هاي مختلف چاپ و تبليغات و مشاغل مختلف مورد استفاده قرار مي گيرد.
موارد مناسب براي قطع رحلي: كتاب هاي عمومي، آموزشي، كتاب هاي مرجع، داشنامه‌ها و دايرهالمعارف ها، كتاب هاي مصور، برخي از كتاب هاي مذهبي مانند قرآن، مجله ها و نشريه ها، كاتالوگ و بروشور
قطع سلطاني
به دليل ويژگي قطع سلطاني، مي توان از اين قطع براي نمايش جزييات تصاوير و ايجاد حس شكوه و اهميت كار بهره گرفت. قطع سلطاني معمولا به دليل بزرگي و فضاي زياد آن براي كتاب هايي خطي نفيس و مصور مانند قرآن و كتابهاي تاريخي و مصور و همچنين مجله هاي خاص مورد استفاده قرار مي‌گيرد. كاغذ مورد استفاده براي اين قطع ابعاد ۷۰×۱۰۰ مي باشد.
موارد مناسب براي قطع سلطاني: كتاب هاي مرجع، قرآن و كتاب هاي خطي نفيس، شاهنامه و كتاب هاي تاريخي و كتاب هاي مصور، مجله هاي خاص (مانند مجله هاي مد، ساختمان، لوكساري و…)
قطع جيبي
قطع جيبي به دليل ابعادي كوچكي كه دارد امكان استفاده و حمل آسان را فراهم مي كند و مي تواند براي توليدات كم حجم و كوتاه مورد استفاده قرار گيرد. قطع جيبي خود به دو دسته جيبي بزرگ و جيبي كوچك تقسيم مي‌شوند. اگر كاغذي در ابعاد ۷۰×۵۰ را چهاربار را تا كنيد مي‌توانيد كتابي در ابعاد جيبي داشته باشيد.
موارد مناسب براي قطع جيبي: كتاب هاي مذهبي (ادعيه و زيارت نامه)، شعر و كتابهاي كم حجم، پمفلت و اقلام تبلغاتي با محتواي كم
قطع پالتويي
همانطور كه از نام اين قطع مشخص است دليل نامگذاري قطع پالتويي عرض كم و ارتفاع زياد است كه به راحتي داخل جيب قرار مي‌گيرد. از قطع پالتويي براي كتاب داراي محتواي، برخي اقلام تبليغاتي و مواردي كه نياز است فرد براحتي بتواند آن را با خود حمل و جابجا كند مورد استفاده قرار مي‌گيرد. كاغذ مورد استفاده در اين قطع ۴۵×۶۰ و ۷۰×۵۰ است.
موارد مناسب براي قطع پالتويي: كتاب هاي مذهبي (ادعيه و زيارت نامه)، شعر و كتابهاي كم حجم، كاتالوگ و بروشورهاي تبليغاتي، پمفلت
قطع بياضي
به قطع و ابعادي كه بصورت افقي مي باشند در اصطلاح قطع بياضي گفته مي شود. در قطع بياضي بر خلاف حالت معمول عطف كتاب در ضلع كوچكتر كتاب قرار مي گيرد.
برچسب:
